بررسی تنوع مورفولوژیک توده¬های جنس ریحان (ocimum spp.) بومی ایران

جنس ریحان متعلق به تیره نعناعیان یکی از مهمترین و اقتصادی¬ترین گیاهان دارویی دنیا است که گونه های آن برای تولید چای دارویی، اسانس، مقاصد دارویی، ادویه ای، به صورت سبزی و گیاه زینتی گلدانی مورد استفاده قرار می گیرند. این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 38 توده ریحان بومی به همراه 2 رقم اصلاح شده (اُپال و کشکنی لولو) به عنوان شاهد با استفاده از 32 صفت کمی و کیفی مورفولوژیک در شرایط مزرعه ای انجام شد. نتایج مطالعات تاکسونومی نشان داد که این توده ها متعلق به سه گونه o. ciliatum (23 توده)، o. minimum (1توده) و o. basilicum (15 توده) بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده ها، تفاوت های معنی داری در صفات کمی و کیفی اندازه گیری شده در بین توده ها مشاهده شد. بیشترین طول گیاه (5/49 سانتی متر) و چرخه گل (3/11 عدد) متعلق به توده شماره 18 و بیشترین طول گل آذین را توده های 6 و 13 (1/15 سانتی متر) داشتند. بیشترین طول و عرض برگ را توده های 4 و 5 به خود اختصاص دادند. میزان اسانس توده ها محدوده¬ای از 47/0% تا 42/1% بود.